MediFORUM - Türkiye'nin sağlık forumu

Merhaba bugün bir soru geldi ve dilim döndüğünce yardımcı olmaya çalışacağım...


Hepimiz hastanede ilaç tedavisi yapıyoruz, hastalarımız da bu ilaç tedavileri sırasında bazı sorunlar yaşayabiliyorlar. İlaçların damar dışına sızması da bunlardan biri.

Her ne kadar dikkat etsek de ne zaman dışarı sızacağı belli olmayan bu durum için ilaç giderken hastanın başında ilaç süresince duramadığımız için, hasta bizi bazen kolum acıdı, ağrıdı diyerek çağırıyor bakıyoruz ki damar yolu şişmiş ve ilaç damar dışına sızmış. 

Bu durumlarda yapılacaklardan biraz bahsedeceğim.

Öncelikle genellikle ilaçları serum ile verdiğimiz için yoğunlukları fazla olmuyor, hatta antibiyotiklerden ağrı bulantı ilaçlarına kadar bir çok ilaç yakıcı zarar verici özellikte olmadığı için ve serum ile verilmesinden dolayı seyreltilmiş bir şekilde damar dışına kaçtığı için sorun yaratmıyorlar.

Bunun yanında zarar veren ilaçlar özellikle kemoterapi ilaçları, mr çekilirken verilen maddeler hem yoğunlukları hem yapıları gereği zarar verici olabiliyor.

Bu durum ile karşılaşır isek hastaya önerebileceklerimiz neler bakalım....

Soru;

Alıntı:Mr cekilmekmi için ilaç verildi ilaç deri altına gitmis buz tedavisi yaptım. ama kolum da hafif ağrı var ne yapmam gerekiyor ?

Cevap;

Hastanın ağrısı var..

Şimdi başa dönelim eğer bu olaya birebir şahit olmuş isek, o an yapmamız gereken ilacı kesmek, damar yolunu hemen çıkarmamak ve damar yolundan geliyorsa ilacı aspire etmek yani geri çekmek.

Bundan sonra varsa ilacın antidotu, eğer yok ise damar yolundan bir miktar sf yani serum suyu vererek ilacın oradaki yoğunluğunu azaltmak yani seyreltmek ilk yapacaklarımız arasında.

Daha sonra olayın basit bir kızarıklık mı, yoksa daha büyük bir sorun olan ekstravazasyon dene olay mı buna bakmak gerek...

Ekstravazasyon hakkında daha detaylı bilgi şu yazımda mevcut; https://hemsirelikyukseklisans.blogspot....zmasi.html


Ekstravazasyon ile Kızarıklık Reaksiyonu Arasındaki Farklar


Ekstravazasyon oluştuğu zaman genellikle kızarıklık olmaz, kızarıklık genellikle 6-12 saat sonrasında görülür.

Geriye kan dönüşü yoktur ya da çok yavaştır.

Hasta ağrı olduğunu ifade eder.

Şişlik birkaç gün içinde geçmez.

Kızarıklık reaksiyonunda, ven boyunca dakikalar içinde kızarıklık meydana gelir.

Geriye kan dönüşü genellikle iyidir.

Genellikle kaşıntı olduğu ifade edilir, ağrı yoktur.

Kızarıklık genellikle 30 ile 90 dakika içinde geçer.

Hasta sorduğu soruda çok detay vermese de ağrıdan bahsetmiş.


Sıcak veya soğuk uygulama


Vinka alkoloidleri ve epidofilotoksinler dışındaki iritan veya vezikan ilaçların damar dışında kaçtığı durumlarda soğuk uygulaması vasokonstrüksiyon yaparak ilacın dağılmasını sınırlar, yerel inflamasyonu ve ağrıyı azaltır.

Yukarıdaki iki ilaç sanırım kanser ilacı, MR ilacı için soğuk uygulama ile ilacın yayılması azaltılabilir ki hasta bunu yapmış.

Kalp seviyesinin üzerinde tutmak

Bundan sonrasında ise elini veya ilacın yapıldığı yeri kalp seviyesinin üzerinde tutarak doku ödemini azaltmaya çalışacaktır.

Öneriler bu şekilde....

Şişlik bir kaç gün içerisinde geçmez, ağrı devam eder ise mutlaka doktora görünmekte elbette fayda var.