Sağlık Meslek Hizmet Birimi Açmanın Temelleri: Birinci Bölüm İncelemesi


Yeni Yönetmelik’in Birinci Bölümü, sağlık meslek mensuplarının serbest meslek icrası kapsamında açacakları sağlık hizmet birimlerinin yasal zeminde nasıl konumlandırılacağını belirliyor. Bu bölümde, temel amaç, kapsam, dayanak ve tanımlar net bir şekilde ortaya konuyor.

Öne Çıkan Noktalar:
• Amaç:
Yönetmeliğin amacı, sağlık meslek mensuplarının (hemşire, klinik psikolog, fizyoterapist, odyolog, diyetisyen vb.) serbest meslek icrası için açacakları sağlık hizmet birimlerinin tıbbi ve teknik standartlarını, açılış prosedürlerini, faaliyetlerini, denetim süreçlerini ve kapatılma şartlarını düzenlemektir.
• Kapsam:
Yönetmelik, sadece açılacak birimler değil, bu birimlerde görev yapacak tüm sağlık meslek mensupları ve destek personelini de kapsamaktadır. Böylece, hem birim işletmeciliği hem de personel yönetimi açısından düzenli bir yapı hedefleniyor.
• Dayanak ve Tanımlar:
Yönetmelikte, ilgili yasalar ve önceki düzenlemeler referans alınarak sağlam bir hukuki temel oluşturuluyor. Ayrıca, “sağlık meslek hizmet birimi” ve “sağlık meslek mensubu” gibi tanımların netleştirilmesi, yönetmeliğin uygulanabilirliğini artırıyor.

Neden Önemli?

Bu bölüm, sağlık meslek mensuplarının bağımsız çalışma ortamını düzenlerken, hizmet kalitesi ve hasta güvenliğini de ön planda tutmayı amaçlıyor. Özellikle serbest meslek sahibi olmak isteyenler için yasal çerçevenin net olması, hem mesleki bağımsızlığı destekliyor hem de denetim mekanizmaları ile hizmet standartlarının korunmasını sağlıyor.

Sağlık Hizmet Birimi Açma Rehberi – Adım Adım Süreç



Eğer bir sağlık çalışanı olarak kendi serbest sağlık hizmet biriminizi açmayı düşünüyorsanız, yeni yönetmeliğin ikinci bölümü tam size göre. İşte adım adım izlemeniz gereken süreç ve hangi sağlık çalışanlarının bu birimi açabileceği bilgisi:

⸻

Açılabilecek Sağlık Çalışanları

Yalnızca Türk vatandaşı olan ve mesleklerini serbest icra etme yetkisine sahip sağlık çalışanları bir sağlık hizmet birimi açabilir. Buna dahil olanlar:
• Klinik psikolog
• Hemşire ve hemşireliğe eşdeğer sağlık memuru
• Ebe
• Fizyoterapist
• Odyolog
• Diyetisyen
• Dil ve konuşma terapisti
• Podolog
• İş ve uğraşı terapisti (ergoterapist)

Tüzel kişiler (şirketler vb.) bu alanda birim açamaz.

⸻

Adım Adım Ruhsat İşlemleri Süreci
1. Başvuru İçin Hazırlık:
• Sağlık hizmet biriminizi açmak için öncelikle ilgili ruhsat belgesini almanız gerekmektedir.
• Başvuru evrakları, yönetmelikte EK-1’de belirtilen belgelerden oluşmaktadır. Evraklarınızın eksiksiz ve uygun olduğundan emin olun.
2. Başvurunun Yapılması:
• İlgili İl Sağlık Müdürlüğüne, gerekli evraklarla birlikte başvurunuzu gerçekleştirin.
• Başvurunuzda, açmayı planladığınız birimin detayları, çalışma alanı ve hizmet vereceğiniz meslek grubu belirtilmelidir.
3. Eksiklik Bildirimi ve Düzenleme Süreci:
• Başvuru dosyanızda herhangi bir eksiklik veya uygunsuzluk tespit edilirse, müdürlük bu durumu 10 iş günü içinde size bildirir.
• Bildirilen eksiklikleri veya uygunsuzlukları gidermek için 30 iş günü süre tanınır. Gerekli düzenlemeleri tamamladıktan sonra dosyanız tekrar incelenecektir.
4. Yerinde İnceleme:
• Evraklarınız uygun bulunursa, müdürlük tarafından oluşturulan komisyon (en az üç kişilik, tercihen aynı meslek grubundan biri dahil) en geç 30 iş günü içerisinde birim yerinde inceleme yapar.
• Bu incelemede, birimin ruhsat ve fiziki standartlara uygunluğu değerlendirilir.
5. Ruhsat Belgesinin Düzenlenmesi:
• Yerinde inceleme sonucunda eksiklik veya uygunsuzluk kalmıyorsa, EK-2’de belirtilen usullere uygun olarak ruhsat belgeniz düzenlenir.
• Eğer birden fazla sağlık meslek mensubu aynı adreste müşterek bir birim açıyorsa, her biri için ayrı ruhsat ve belirlenmiş uygulama odaları bulunması gerekmektedir.
6. Devir ve Taşıma İşlemleri:
• Açılan birimin ruhsatı devredilemez.
• Eğer biriminizi başka bir adrese taşımak isterseniz, tüm başvuru sürecini yeniden gerçekleştirmeniz gerekmektedir.
7. Faaliyete Başlama ve Süreç Takibi:
• Ruhsat belgesi düzenlendikten sonra, 6 ay içerisinde biriminizi faaliyete geçirmeniz gerekir.
• Faaliyet başlamazsa ruhsat iptal edilebilir. Ayrıca, mücbir sebeplerle (doğal afet, salgın vb.) faaliyetin durdurulması durumunda belirlenen süre sonunda yeniden faaliyete geçilmesi gerekmektedir.

Fiziki Standartlar – Sağlık Hizmet Biriminizi Hazırlamak İçin Gereken Adımlar



Yeni yönetmeliğin Üçüncü Bölümü, sağlık hizmet biriminizin fiziki altyapısına dair asgari standartları belirliyor. Eğer bir sağlık birimi açmayı planlıyorsanız, aşağıdaki adımları takip ederek mekanınızın yönetmelik şartlarına uygun hale getirmeniz gerekiyor:

⸻

1. Bina ve Alan Seçimi
• Müstakil veya Bağımsız Bölüm:
Biriminizi, müstakil bir bina ya da mevcut bir binanın bağımsız bölümünde kurabilirsiniz. Önemli olan, hizmet sunulan tüm alanların bütünlük arz etmesi.
• Havalandırma ve Aydınlatma:
Hem hastalarınızın hem de personelinizin konforu için kullanılan tüm alanların yeterli havalandırma ve doğal/ek aydınlatmaya sahip olması şarttır.
• İklimlendirme:
Uygun ısıtma, soğutma ve iklimlendirme sistemleri kurulmalı; böylece sıcaklık ve nem kontrolü sağlanmalıdır.

⸻

2. Mekansal Standartlar
• Uygulama Odası:
• Her bir sağlık meslek mensubu için en az 10 m²’lik uygulama odası bulunmalıdır.
• Odada mutlaka lavabo gibi temel hijyenik gereçler yer almalıdır.
• Odyologlar İçin Özel Alan:
• Odyologların hizmet vereceği odada, ses yalıtımlı, camlı ve en az 3 m² büyüklüğünde özel bir sessiz oda/kabin bulunmalıdır.
• Bekleme Salonu:
• Uygulama odası dışında en az 8 m²’lik bekleme salonu gereklidir.
• Ek uygulama odaları açılması durumunda, her ilave oda için bekleme alanına 5 m² eklenir.
• Ek Alanlar:
• Bekleme salonuna bağlı el yıkama bölümü ve engelli erişimine uygun tuvalet de bulunmalıdır.
• Tuvalet kapısı dışa doğru açılmalı veya sürgülü tasarlanmalıdır.

⸻

3. Esneklik ve İstisnalar
• Ölçüm Sapmaları:
Belirlenmiş asgari fiziki standartlarda %10’a kadar sapmaya izin verilmektedir; bu, mekan seçiminizde esneklik sağlayabilir.

Personel Standartları – Sağlık Biriminizi Yönetirken Dikkat Etmeniz Gerekenler



Sağlık hizmet biriminizi açtıktan sonra en önemli adımlardan biri, personel düzenlemeleri ve çalışma süreçleridir. Yeni yönetmeliğin Dördüncü Bölümü, personel standartlarını ve sağlık meslek mensuplarının görevlerini net bir şekilde ortaya koyuyor. İşte bir sağlık çalışanı olarak personel yönetimini nasıl gerçekleştireceğinize dair adım adım yol haritası:

⸻

1. Görev ve Sorumluluklarınızı Belirleyin
• Birimin Yönetimi:
Sağlık hizmet biriminizin açılışı, faaliyeti ve tüm idari işlemlerinden siz sorumlusunuz. Biriminizin operasyonlarını kesintisiz yürütmek, düzenli raporlama ve koordinasyon süreçlerini sağlamak temel görevleriniz arasında yer alıyor.
• İdari ve Teknik Tedbirler:
Hizmetlerinizin belirlenen standartlara uygun şekilde sunulmasını sağlamak için gerekli idari ve teknik önlemleri almak, düzenli öz denetimler yapmanız bekleniyor.
• Kayıt ve Arşiv Sistemleri:
Hasta kayıtları, kişisel verilerin korunması ve ilgili belgelerin düzenli arşivlenmesi yönetmeliğin önemli bir parçası. Bu sistemler sayesinde hem yasal yükümlülüklerinizi yerine getiriyor hem de denetimlere hazır oluyorsunuz.

⸻

2. Personel Çalıştırma ve Yönetim Süreçleri
• Çalışan Seçimi ve İşe Alım:
Sağlık hizmet biriminizde, alanınıza uygun sağlık teknikeri/teknisyeni veya destek personeli çalıştırabilirsiniz. Çalıştıracağınız personel için yönetmelikte belirtilen çalışma belgesi düzenlemelerine uymanız gerekmektedir.
• Personel Değişikliklerinin Bildirilmesi:
Birimde yapılacak personel veya fiziki değişikliklerin, en geç 10 iş günü içerisinde ilgili müdürlüğe bildirilmesi zorunludur. Bu kural, hem birim içindeki düzenin sağlanması hem de güncel personel bilgilerinin kontrolü açısından büyük önem taşır.
• Çalışma Saatleri ve Bildirim:
Tüm personelin çalışma gün ve saatlerini planlayıp, müdürlüğe bildirmeniz gerekmektedir. Ayrıca, sağlık meslek mensuplarının izin veya hastalık gibi durumlarda müdürlüğe bilgi vermeleri şarttır.

⸻

3. Kimlik Kartı ve Görünürlik
• Kimlik Kartı Kullanımı:
Hem sağlık meslek mensubu hem de destek personel, ad, soyad ve ünvanını içeren, fotoğraflı kimlik kartlarını görünür şekilde taşımak zorundadır. Bu, hem hasta güvenliği hem de denetim süreçleri açısından kritik bir uygulamadır.

Hizmet Standartları – Sağlık Biriminizde Etkin ve Güvenli Hizmet Sunmanın Yolu



Yeni yönetmeliğin Beşinci Bölümü, sağlık hizmet biriminizde hasta güvenliğini, hizmet kalitesini ve etik standartları nasıl koruyacağınızı detaylı olarak düzenliyor. Eğer bir sağlık hizmeti sunmayı planlıyorsanız, aşağıdaki adımlarla hizmet standartlarınızı oluşturabilirsiniz:

⸻

1. Çalışma Esasları ve Hizmet Sunumu
• Hizmet Kapsamı:
• Sağlık hizmetiniz, ilgili hekim tarafından tanısı konulan ve tedavi planı oluşturulmuş hastalara yönelik sunulmalıdır.
• Sadece tedavi planında yer alan işlemler uygulanabilir; yetki dışı müdahaleler yapılmamalıdır.
• Hasta Kabul ve Kayıt:
• Hastalar, kimlik doğrulama sonrasında sisteminize kaydedilir.
• Hasta bilgileri sadece ilgili birimde görüntülenebilir; başka bir birime aktarılması yasaktır.
• Bilgilendirme ve Onay:
• Her işlem öncesinde hastaya ya da kanuni temsilcisine bilgilendirme yapılmalı ve bilgilendirilmiş rıza formu imzalatılmalıdır.

⸻

2. Acil Durumlar ve İlkyardım
• İlkyardım Eğitimi:
• Tüm sağlık meslek mensuplarının Bakanlık tarafından belirlenen ilkyardım eğitimlerine katılması zorunludur.
• Acil durumlarda, eğitim kapsamında ilkyardım müdahalesi gerçekleştirilir.
• Hizmet Sınırları:
• İleri seviye tıbbi müdahale gerektiren, hayati tehlike arz eden ya da sistem dışı acil durumlar için ilkyardım dışındaki hizmetler sunulamaz.
• Bu durumlarda hastalar, ilgili sağlık kuruluşlarına yönlendirilir.

⸻

3. Kayıt, Arşiv ve Elektronik İmza
• Hasta ve İşlem Kayıtları:
• Her hasta için detaylı kayıt tutulmalı; reçete ve tedavi planları elektronik ortamda saklanmalıdır.
• Kayıtlar, 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine uygun şekilde, resmî belge statüsünde imzalanarak arşivlenir.
• Veri Güvenliği:
• Kişisel sağlık verilerinin korunması için ilgili kanunlara (6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu vb.) uygun teknik ve idari tedbirler alınmalıdır.

⸻

4. Tabela ve Bilgilendirme Standartları
• Tabela Düzeni:
• Biriminizin tabelasında yalnızca sağlık meslek mensubunun adı ve ünvanı yer alır.
• Bina dış tabelası ve oda kapılarındaki iç tabelalar, belirlenen ölçülerde ve sade tasarımla hazırlanmalıdır.
• Reklam ve Tanıtım:
• Tanıtım faaliyetlerinde, tıbbi deontoloji kurallarına uygun hareket edilmelidir.
• Yanıltıcı veya diğer sağlık kuruluşlarıyla haksız rekabete yol açacak ifadeler kullanılmamalıdır.

⸻

5. Hasta Hakları, Etik ve Deontolojik İlkeler
• Hasta Hakları:
• Hasta haklarının korunması için gerekli bilgilendirme, şikayet ve geri bildirim mekanizmaları kurulmalıdır.
• Bekleme salonunda, hastaların kolayca ulaşabileceği “Sağlık Bakanlığı İletişim Merkezi” entegre karekodu yer almalıdır.
• Etik Standartlar:
• Hizmet sunumunda, mesleki etik kurallar çerçevesinde, hastaların güvenliği ve mahremiyeti esas alınır.
• Sağlık hizmetinizde, yalnızca yasal ve yetki alanınıza giren uygulamaları gerçekleştirmeniz gerekmektedir.

Yasaklar ve Denetim – Sağlık Hizmet Biriminizde Nelere Dikkat Etmelisiniz?



Yeni yönetmeliğin Altıncı Bölümü, sağlık hizmet biriminizin işleyişinde uyulması gereken yasakları ve denetim süreçlerini detaylandırıyor. Bu bölüm, hem hasta güvenliğini hem de hizmet kalitesini korumak amacıyla önemli düzenlemeler getiriyor. İşte dikkat etmeniz gereken temel noktalar:

⸻

Yasaklar
• Tek Bir Birim Kuralı:
• Bir sağlık meslek mensubu yalnızca bir sağlık hizmet birimi açabilir.
• Açtığınız birimin ruhsata esas olan bina dışındaki alanlarda başka şube veya ek birim oluşturulamaz.
• Amaç Dışı Kullanımın Engellenmesi:
• Biriminizde, belirlenmiş amaç dışında başka işler yapılması yasaktır.
• Bir bölüm, farklı bir faaliyet için üçüncü kişilere kiralanamaz veya devredilemez.
• Yetki Dışı Ürün ve Cihazlar:
• Mesleki yetki kapsamı dışında ilaç, tıbbi malzeme, ***** ürün, gıda takviyesi vb. ürünlerin bulundurulması ve satılması yasaktır.
• Tıbbi cihaz, araç ve gereçler yalnızca mesleki yetki çerçevesinde kullanılmalıdır.
• Hizmet Sunumunda Kısıtlamalar:
• Yapılamayan tıbbi işlemlerle ilgili hastaların yönlendirilmesi veya tetkik/tahlil yaptırılmasının istenmesi mümkün değildir.
• Kendi ruhsatınız olmadan danışmanlık, eğitim, koçluk gibi hizmetler sunmanız yasaktır.
• Başka kurumların ruhsat veya izinlerini kullanarak hizmet verilemez.

⸻

Denetim Süreçleri
• Periyodik Denetimler:
• Sağlık hizmet biriminiz, yılda en az bir kere olağan denetime tabi tutulur.
• Denetimler, ilgili resmi yönetmeliklere uygun olarak yapılır ve EK-5 formuna göre gerçekleştirilir.
• Tıbbi Endikasyon ve Uygulama Denetimi:
• Sağlık hizmetinizin, Bakanlık tarafından belirlenen tıbbi endikasyonlara uygunluğu kontrol edilir.
• Hasta dosyaları, elektronik kayıtlar, tıbbi görüntü ve diğer belgeler üzerinden e-denetim veya yerinde inceleme yapılır.
• Denetim Komisyonu Oluşturulması:
• Tıbbi endikasyon ve uygulama denetimlerini yürütecek, en az üç kişilik uzman bir komisyon kurulur.
• Komisyon, belirlenen denetim süresi ve görev alanı çerçevesinde çalışmalarını sürdürür.
• Acil Durumlar ve Faaliyet Durdurma:
• Denetimler sırasında, hasta tedavisini olumsuz etkileyen veya hasta güvenliğini tehlikeye atan acil durumlar tespit edilirse, biriminizin faaliyeti derhal durdurulabilir.
• Bu tür durumlar, eksiklikler giderilene kadar ilgili makamlara raporlanır ve gerekli aksiyonlar alınır.

⸻

Bu düzenlemeler, hem birim açan sağlık meslek mensuplarının hem de hastaların güvenliği ve hizmet kalitesi açısından kritik öneme sahiptir. Yönetmeliğe uyum, yasal yükümlülüklerin yanı sıra, mesleki itibarınızı da koruyacaktır.

Yönetmeliğin öngördüğü “serbest meslek icrası” statüsü, mesleğini bağımsız olarak icra etme hakkına sahip sağlık çalışanlarına tanınmıştır. Devlet memuru olarak çalışan bir sağlık mensubunun, genellikle serbest meslek icra etme yetkisi bulunmadığından, bu kapsamda kendi hizmet birimini açması mümkün değildir. Yani, eğer kamu çalışanı statünüz devam ediyorsa, mevcut yasal çerçevede hizmet birimi açma izniniz yer almamaktadır.