COVID-19 için birkaç farklı aşı türü geliştirilmektedir.

Bu aşıların tümü vücudun bağışıklık sistemine COVID-19’a neden olan virüsü güvenli bir şekilde tanıtmayı ve yok etmeyi öğretecek şekilde tasarlanmıştır.



•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan etkisizleştirilmiş virüs içeren aşılar (İnaktif aşılar).

Aşı yapmanın ilk yolu, hastalık taşıyan virüsü veya bakteriyi veya ona çok benzeyen bir virüsü almak ve kimyasallar, ısı veya radyasyon kullanarak onu etkisiz hale getirmek veya öldürmektir. Bu yaklaşım, insanlarda işe yaradığı kanıtlanmış teknolojiyi kullanır - bu, grip ve çocuk felci aşılarının yapıldığı yöntemdir - ve aşılar makul bir ölçekte üretilebilir.

Bununla birlikte, virüsü veya bakteriyi güvenli bir şekilde büyütmek için özel laboratuar tesisleri gerektirir, nispeten uzun bir üretim süresine sahip olabilir ve muhtemelen iki veya üç dozun uygulanmasını gerektirecektir.

ÇİN SİNOVAC İNAKTİF BĞİR AŞIDIR.



•Hastalığa neden olmayan ancak bağışıklık yanıtı oluşturan zayıflatılmış virüs içeren aşılar (Canlı atenüe aşılar).

Canlı zayıflatılmış bir aşı, virüsün yaşayan ancak zayıflatılmış bir versiyonunu veya çok benzerini kullanır. Kızamık, kabakulak ve kızamıkçık (MMR) aşısı ve suçiçeği ve zona aşısı bu tür aşı örnekleridir. Bu yaklaşım, inaktive edilmiş aşıya benzer teknolojiyi kullanır ve uygun ölçekte üretilebilir. Bununla birlikte, bunun gibi aşılar, bağışıklık sistemi zayıflamış kişiler için uygun olmayabilir.




•Güvenli bir şekilde bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün yapısını taklit eden protein parçalarını kullanan protein bazlı aşılar.





•Güvenli bağışıklık yanıtı oluşturmak için COVID-19 virüsünün RNA parçacıklarını taşıyan hastalık yapıcı etkisi olmayan virüslerin kullanıldığı viral vektör aşıları.


Bu aşı türü, ilgili mikropların belirli alt kısımlarını (proteinler adı verilen) iletmek için güvenli bir virüs kullanır, böylece hastalığa neden olmadan bir bağışıklık tepkisini tetikleyebilir. Bunu yapmak için, ilgilenilen patojenin belirli kısımlarını yapmak için talimatlar güvenli bir virüse eklenir. Güvenli virüs daha sonra proteini vücuda iletmek için bir platform veya vektör görevi görür. Protein, bağışıklık tepkisini tetikler. Ebola aşısı viral vektör aşısıdır ve bu tip hızla geliştirilebilir.

ASTRA ZENECA ve SPUTNİK V  viral vektör aşısıdır.


•Kendi başına güvenli bağışıklık yanıtı oluşturan protein üretmek için genetik olarak tasarlanmış RNA ve DNA parçacıklarını kullanan son teknoloji bir yaklaşım olan m-RNA ve DNA aşıları.





Zayıflatılmış veya ölü bir tam mikrop veya birinin parçalarını kullanan aşı yaklaşımlarından farklı olarak, bir nükleik asit aşısı, tüm mikrop için değil, belirli proteinler için talimatlar sağlayan bir genetik materyal bölümü kullanır. DNA ve RNA, hücrelerimizin protein yapmak için kullandığı talimatlardır. Hücrelerimizde DNA önce haberci RNA'ya dönüştürülür ve bu daha sonra belirli proteinleri yapmak için plan olarak kullanılır.

Bir nükleik asit aşısı, hücrelerimize, bağışıklık sistemimizin tanımasını ve yanıt vermesini istediğimiz spesifik proteini yapmaları için DNA veya mRNA olarak belirli bir talimatlar dizisi sağlar.

Nükleik asit yaklaşımı, aşı geliştirmenin yeni bir yoludur. COVID-19 salgınından önce hiçbiri insanlarda kullanım için tam onay sürecinden geçmemişti, ancak belirli kanserler de dahil olmak üzere bazı DNA aşıları insan denemelerinden geçiyordu. Pandemi nedeniyle, bu alandaki araştırmalar çok hızlı ilerledi ve COVID-19 için bazı mRNA aşıları acil kullanım izni alıyor, bu da artık insanlara bunları yalnızca klinik deneylerde kullanmanın ötesinde verilebilecekleri anlamına geliyor.



BİONTECH ve MODERNA MRNA AŞISIDIR