AŞAĞIDAKİ DURUMLARDA 112'Yİ ARAYIN :
- Yanık derinin tüm katmanlarına nüfuz ederse.
- Deri beyaz, kahverengi veya siyah lekeli, kösele veya kömürleşmiş görünümlü ise.
- Kişi bir bebek veya gebe ise.
Tüm Yanıklar İçin
1. Hemen Yanmayı Durdurun
- Yangını söndürün veya kişinin sıcak sıvı, buhar veya başka bir malzemeyle temas etmesini önleyin.
- Alevleri söndürmek amacı ile kişinin yaralanmasına "düşme veya yuvarlanma" engel olun.
- Yanan malzemeyi kişiden ayırın.
- Sıcak veya yanmış giysileri çıkarın. Giysi cilde yapışırsa, kesin veya etrafını yırtın.
2. Koruyucu Giysileri Derhal Çıkarın
Mücevherleri, kemerleri ve sıkı kıyafetleri çıkarın. Yanık çabucak şişebilir.
Ardından aşağıdaki adımları izleyin:
Birinci Dereceli Yanıklar İçin (Derinin Üst Katmanını Etkileyen)
1. Soğuk
- Yanmış cildi serin (soğuk değil) akan su altında tutun veya ağrı geçene kadar soğuk suya batırın.
- Akan su mevcut değilse, kompres kullanın.
2. Yanan bölgeyi koruyun
- Steril, yapışkan olmayan bandaj veya temiz bir bezle örtün.
- Tereyağı, yağ, losyon veya krem sürmeyin (özellikle parfüm içeriyorsa). Günde iki ila üç defa merhem sürün.
3. Ağrı tedavisi
Asetaminofen ( Tylenol ), ibuprofen ( Advil , Motrin ) veya naproksen ( Aleve ) gibi reçetesiz ağrı kesiciler kullanılabilir.
4. Hastane??
Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım alın:
- Artmış ağrı, kızarıklık, şişme, ateş veya iltihap gibi enfeksiyon belirtileri görüyorsanız.
- Son enjeksiyon tarihine bağlı olarak, kişinin tetanoz aşı ihtiyacı varsa. Tetanoz 10 yılda bir olunmalı, temas yara yanık halinde 5 yılda bir tekrarlanmalı.
- Yanma kabarcığı oluşmuş ve büyükse.
- Kızarıklık ve ağrı birkaç saatten fazla sürerse.
- Acı daha da kötüleşiyorsa.
- Eller, ayaklar, yüz veya cinsel organlar yanarsa.
5. Takip Et
Doktor yanıkları muayene ederek antibiyotikler ve ağrı kesici ilaçlar önerebilir .
İkinci Derece Yanıklar İçin (Derinin İlk 2 Katını Etkileyen)
1. Soğuk
- 10 veya 15 dakika soğuk suya daldırın.
- Akan su mevcut değilse, kompres kullanın.
- Buz uygulamayın. Vücut ısısını düşürebilir ve daha fazla ağrı ve hasara neden olabilir.
- Kabarcıkları patlatmayın veya tereyağı, macun gibi şeyler sürmeyin; bu da enfeksiyona neden olabilir.
2. Yanığı Koru
Steril, yapışmaz bandajla gevşek sarın ve gazlı bez veya bantla yerine sabitleyin.
3. Şoku Önleyin
Kişinin başı, boynu veya bacak yaralanması yoksa:
- Kişiyi düz yatırın.
- Ayakları yaklaşık 10 cm yükseltin.
- Mümkünse, yanma bölgesini kalp seviyesinin üzerinde yükseltin.
- Kişiyi palto veya battaniye ile örtün.
4. Hastane?
Doktor, yanık şiddetini test edebilir, antibiyotik ve ağrı kesici ilaçlar yazabilir ve gerekirse bir tetanoz aşısı uygulayabilir .
Üçüncü Derece Yanıklar İçin
1. 112'yi arayın
2. Yanık Alanını Koruyun
- Gevşek, steril, yapışmaz bandaj veya geniş alanlar için, yarada tüy bırakmayan bir tabaka veya başka bir malzemeyle örtün.
- Yanıkları suya batırmayın veya enfeksiyona neden olabilecek merhem veya tereyağı sürmeyin.
3. Şoku Önleyin
Kişinin başı, boynu veya bacak yaralanması yoksa:
- Kişiyi düz yatırın.
- Ayakları yaklaşık 10 cm yükseltin.
- Mümkünse, yanma bölgesini kalp seviyesinin üzerinde yükseltin.
- Kişiyi palto veya battaniye ile örtün.
- Hava yolu yanması için, kişi uzanırken kafasının altına yastık koymayın. Bu havayolunu kapatabilir.
- Yüz yanığı olan bir kişinin oturmasını sağlayın.
- Acil yardım gelene kadar nabzı ve nefes alıp vermediğini kontrol edin .
4. Hastane
Doktorlar gerekirse oksijen ve sıvı verir ve yanıkları tedavi eder.