Merhabalar;
Ben özel bir hastanede lab.tek. olarak çalışıyorum. Hastanemizde mesai saatleri ile alakalı bazı sıkıntılarım var. Örnek vererek anlatmak istiyorum ben salı günü nöbetciyim diyelim akşam 18.00 da geldim. Çarşamba sabah 08.00 da çıktım bu benim haftalık çalışmama mesai saati olarak eksi(-) 6 saat olarak işleniyor gerekçede 2 günün toplam mesaisi 10'ar saaten 20 saat nöbetimin süresi 14 saat yani 6 saat eksik çalıştın diyorlar ben o nöbeti babamın hayrına tutmuyorum aynı zamanda nöbetten çıktığım zaman nöbet istirahatli olamam gerekmiyormu aynı şey pazar günündede oluyor pazar günü 24 saat çalışıyorum pazartesi gelmedin işe hop artı(+) 24 saat mesai yerine 14 saat oluyor bu konuda bilgi ve birikimlerinizi benimle paylaşmanızı istiyorum. Bir meselede şudurki denkeştirme diye mevzu çıkardılar biz nöbetlerin parasını almama konusunda anlaştık ancak eskiden 1.5 katı fazla mesai işleniyordu şimdi 1e1 buda yasalmıdır şimdiden çok teşekkkürler.

Bu konu çok önemli ve ne yazık ki birçok sağlık çalışanının yaşadığı ciddi bir sorun. Senin anlattığın durumu hem iş kanunu, hem de sağlık çalışanlarına özel yönetmelikler açısından ele alalım. Ayrıntılı açıklayayım:

⸻

1. Nöbet ve Mesai Süresi Nasıl Hesaplanmalı?

Senin verdiğin örnek:
• Salı 18:00 - Çarşamba 08:00 arası = 14 saat nöbet
Buna karşılık hastane: “2 günün çalışma süresi 2x10 saat = 20 saat, sen 14 saat çalıştın, 6 saat eksi” diyor. Bu yanlıştır.

Gerçek olan şudur:
• Gece nöbeti ertesi gün istirahatı gerektirir.
Yani sen çarşamba günü fiilen çalışmıyorsun, nöbet sonrası istirahattesin. Bu nedenle çarşamba günü senin çalışmış sayılman gerekir.
Ayrıca nöbetin kendisi zaten fiili çalışmadır, babanın hayrına değil, iş yükünü üstlenerek yapıyorsun.

Bu konuda Dayanak:
• 4857 Sayılı İş Kanunu (Özellikle madde 41-46 arası fazla mesai ve dinlenme hakkı)
• Sağlık Bakanlığı Nöbet Usul ve Esasları Hakkında Genelge
Burada der ki:
“Nöbet ertesi günü, sağlık personeline nöbet izni verilmesi esastır.”

⸻

2. Pazar Nöbeti – Pazartesi İstirahat Hakkı
• Pazar günü 24 saat çalıştın, bu ciddi bir emek.
• Pazartesi dinlendin diye 14 saat yazmaları, kanunen yanlış.
• Ya bu nöbet fazla mesai olarak ücretlendirilmeli,
• Ya da 24 saatin tamamı “denk mesai” olarak işlenmeli.

Burada bir yanlışlık daha var:
• Günlük azami çalışma süresi 11 saat, sen 24 saat çalışıyorsun. Bu yasa dışı bir çalışma süresi aslında.
Kanun buna “zorunlu nedenlerle fazla mesai” der ama telafisi şarttır.

⸻

3. Denkleştirme Meselesi – 1’e 1 mi, 1.5 kat mı?
• Eskiden 1.5 kat yazılıyordu, şimdi 1’e 1 yapılıyor diyorsun.
Bunun kanuni tarafı şöyle:

Eğer nöbet ücreti verilmiyorsa:
• Fazla çalışma karşılığı olarak serbest zaman verilmesi gerekir.
• Bu serbest zaman kanunen çalışılan sürenin 1.5 katı olmalıdır.
Yani 10 saat fazla çalıştıysan 15 saat izin verilmelidir.
Bu 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. maddesinde açıkça yazılıdır:
“Fazla çalışma yapan işçiye, her bir saat fazla çalışma için bir saat kırk beş dakika serbest zaman verilir.”

1’e 1 uygulaması:
• Bu yasal değildir, işverenin keyfi uygulamasıdır.
• Senin kabul etmiş olman, hakkından vazgeçtiğin anlamına gelmez.
• İleride geriye dönük dava bile açabilirsin (5 yıla kadar hak talebi).

⸻

Özetle:
• Nöbet ertesi istirahatli günün, çalışılmış sayılmalıdır.
• Nöbet sürenin tamamı mesai olarak yazılmalı.
• Denkleştirme 1’e 1 değil, 1’e 1.5 olmalıdır.
• Bu uygulamalar mevzuata ve iş kanununa aykırıdır.

⸻