Klinik psikolog olmak için üniversitelerin dört yıllık eğitim veren Psikoloji bölümünden lisans derecesi ile mezun olma ve Klinik Psikoloji alanında Yüksek Lisans yapma şartı bulunmaktadır.

Sağlık bakanlığı yönetmeliğine göre görevleri;

a) Uluslararası Hastalık Sınıflandırma (ICD – 10) listesinde F00 ile F99 kodları arasında yer alan hastalıklarda ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak, hastalara eğitimini aldığı terapi ve psikolojik destek hizmetlerini verir.

b) Gözlem ve görüşme teknikleri kullanır; eğitimini almış olmak kaydı ile zeka, kişilik, gelişim, nöropsikolojik testler, ilgi, tutum ve uyum envanterleri gibi araçları uygular ve yorumlar.

c) Kullandığı ölçme, değerlendirme yöntemlerinin psikometrik özelliklerine, verdiği psikolojik hizmetlerin ya da eğitim programlarının etkinliğinin değerlendirilmesine yönelik çalışmalar/araştırmalar yapar.

ç) Eğitimini almış olduğu alanlarda hastalara, hasta yakınlarına, ekipteki tüm elemanlara insan ve davranışları hakkında kuramsal ve uygulamalı eğitimler verir.

d) Toplum ruh sağlığını korumaya yönelik faaliyetlere katılır, katkı sağlar.

e) Psikolojik değerlendirme ile hastalık olarak tanımlanmayan ve Ek-1/A de yer alan durumlarda eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar.

f) Gerekli durumlarda bireyler ya da aileleri için krize müdahale, travma ve afetlerde bireysel/grup psikolojik yardım ya da eğitimini aldığı psikoterapi uygulamalarını yapar ve/veya yapılmasını önerir.


EK-1/A


Klinik psikologların ilgili uzman tabibin teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olmadan psikoterapi yapabilecekleri hastalık olmayan durumlar

a) İhmal ve terk (Eş, ebeveyn, tanıdık, arkadaş, diğer kişi veya kişiler tarafından)

b) Kötü muamele (Eş, ebeveyn, tanıdık veya arkadaş, resmi otoriteler, çocuk(lar), diğer kişi veya kişiler tarafından)

c) Hastalık ve tedavi sonrası dönem

ç) Eğitim ve okuma yazma ile ilgili problemler

1) Okula gidememe
2) Okur-yazar olmama ve düşük düzeyde okuma yazma
3) Okulda başarısızlık
4) Sınavlarda başarısızlık
5) Sınıf arkadaşları ve öğretmenlerle anlaşmazlık ve eğitim intibaksızlığı
6) Eğitim ve okuma yazmayla ilgili diğer problemler

d) İş ve işsizlikle ilgili problemler

1) İşsiz kalma,
2) İş değiştirme
3) İş kaybı tehlikesi
4) Stresli çalışma programı
5) İşveren ve iş arkadaşlarıyla anlaşmazlık
6) Çalışmayla ilgili diğer fiziksel ve zihinsel zorluklar
7) İşle ilgili diğer problemler

e) Sosyal çevreyle ilgili problemler

1) Hayat-dönemindeki geçişlerde uyum problemleri
2) Sorunlu ebeveyn durumu
3) Tek başına yaşama, yalnız kalma
4) Kültürel uyum güçlüğü
5) Sosyal uzaklaştırma ve red
6) Sosyal çevreyle ilgili diğer problemler

f) Çocuklukta olumsuz yaşam olaylarıyla ilgili problemler

1) Çocuklukta sevgi ilişkisinin kaybı
2) Çocukluk döneminde evden ayrılma
3) Çocukluk döneminde aile ilişkilerinde değişme
4) Çocukluk döneminde öz güvenin kaybına neden olan olaylar
5) Yakın çevre içindeki kişi tarafından çocuğun cinsel suistimaliyle ile ilgili problemler
6) Yakın çevre dışındaki kişi tarafından çocuğun cinsel suistimaliyle ile ilgili problemler
7) Çocuğun fiziksel suistimaliyle ile ilgili problemler
8) Çocukluk dönemindeki kişisel korkutucu olaylar
9) Çocukluk dönemindeki diğer olumsuz yaşam olayları

g) Yetiştirmeyle ilgili diğer problemler

1) Yetersiz ebeveyn gözlem ve kontrolü
2) Aşırı koruyucu ebeveyn
3) Kurumsal yetiştirme
4) Düşmanlığa eğilimli ve sürekli suçlanan çocuk
5) Çocuğun duygusal ihmali
6) Yetişmede ihmalle ilgili diğer problemler
7) Uygunsuz ebeveyn baskısı ve diğer anormal yetiştirme ile ilgili problemler
8) Yetiştirmeyle ilgili diğer problemler

ğ) Primer destek gruplarıyla ilgili diğer problemler

1) Eş veya arkadaş ilişkisindeki problemler
2) Ebeveynler ve eşin ebeveynleriyle ilişkide problemler
3) Akrabalar ile ilişkide problemler
4) Yetersiz aile desteği
5) Aile üyesinin yokluğu
6) Aile üyesinin ortadan kaybolması ve ölümü
7) Ayrılık veya boşanma sonucunda ailenin parçalanması
8) Aile ve ev halkını etkileyen diğer stresli yaşam olayları
9) Primer destek grubuyla ilgili diğer problemler

h) Psikososyal durumlarla ilgili problemler

1) Tehlikeli ve zararlı olduğu bilinen davranışsal ve psikolojik girişimleri isteme ve kabul
2) Danışmanlarla anlaşmazlık
3) Psikososyal durumla ilgili diğer problemler

ı) Cinsel eğilim, davranış ve uyumla ilgili danışma

1) Cinsel eğilimle ilgili danışma
2) Cinsel davranış ve uyumla ilgili danışma
3) Üçüncü kişinin cinsel davranış ve uyumuyla ilgili danışma

i) Sağlık servislerine diğer danışma ve tıbbi tavsiye için gelen kişiler,

1) Teşhis edilmemiş korku verici şikayeti olan kişi
2) Araştırma bulgularının açıklaması için görüşme yapan kişi
3) Alkol kötüye kullanımı için danışma
4) İlaç kötüye kullanımı için danışma
5) Tütün kötüye kullanımı için danışma

j) Yaşam-yönetim güçlüğü ile ilgili problemler

1) Tükenme
2) Kişisel özelliklerin vurgulanması
3) Dinlenme ve gevşemenin olmaması
4) Stres, başka yerde sınıflanmamış
5) Yetersiz sosyal yetenek,
6) Sosyal rol çatışması,
7) Yeteneksizliğe bağlı olarak aktivitelerin sınırlanması
8) Yaşam-yönetimi güçlüğüyle ilgili diğer problemler

Sağlık Meslek Mensupları İle Sağlık Hizmetlerinde Çalışan Diğer Meslek Mensuplarının İş Ve Görev Tanımlarına Dair Yönetmelik

Kurum: Sağlık Bakanlığı
Kabul Tarihi: 22.05.2014


a) Sağlıklı bireylerde kişilerin fiziksel aktivitelerini düzenlemek ve hareket kabiliyetlerini artırmak için bireye özel fiziksel aktivite ve egzersiz programlarını planlar ve uygular.

b) Hastalık durumlarında;

1) Fiziksel tıp ve rehabilitasyon uzmanı tabibin veya uzmanlık eğitimleri sırasında fiziksel tıp ve rehabilitasyon rotasyonu yapmış veya uzmanlık sonrasında ilgili dalın rotasyon süresi kadar fiziksel tıp ve rehabilitasyon eğitimi almış uzman tabiplerin kendi uzmanlık alanları ile ilgili teşhisine ve tedavi için yönlendirmesine bağlı olarak hastaların hareket ve fiziksel fonksiyon bozukluklarının ortadan kaldırılması veya iyileştirilmesi amacıyla gerekli uygulamaları yapar.

2) Fizyoterapi programında belirlenen hedeflere ulaşabilmek için hastanın rol ve görevlerini tanımlar.

3) Fizyoterapi programı ve iyileşme süreci ile ilgili bilgileri kaydeder.

4) Koruyucu ve destekleyici rehabilitasyon cihaz ve teknolojilerinin kullanımı konusunda uzman tabiple birlikte, uygun ölçü ve özellikleri belirler, öneri geliştirir, hasta ve aileye eğitim verir.

5) Fizyoterapi sürecinde, uygulanan fizyoterapi programının hasta için uygun olmadığını veya programını sonlandırmak gerektiğini öngördüğü durumlarda ilgili tabibe görüşünü bildirir, tabibin programın uygulanmasında ısrar etmesi durumunda söz konusu programı, durumu kayıt altına alarak uygular.

6) Fizyoterapi programı için uygun olan teknolojik ekipmanı güvenli ve etkili bir şekilde kullanır, ortaya çıkabilecek istenmeyen etkileri ve komplikasyonları önlemek için gerekli önlemleri alır.

Tüklerin her devrinde ve kültüründe ebelik var. Doğuran kadına hizmet eden ebeler Türk kültüründe çok saygı ve itibar görmüş, iyi yaşamış bir meslek grubu idi

Ebelik usta­çırak usulü ile eğitiliyordu. Orta Asya Türklerinde doğuma önem veriliyor, kadınlar güvendikleri ebeler tarafından doğurtuluyordu. Doğumda kadına yardım eden ebe bir tanrıça gibiydi.( Umay Ana)

Osmanlılarda ebeleri başlıca 3 gruba ayırmak mümkün;

• Saray ebeleri
  
• ­Kibar ebeleri
  
• ­Halk ebeleri
  

Osmanlıda her ebenin bir doğum iskemlesi (örekesi) vardı.

Ebe gebenin yanına gider “ben geldim, merak etme o da gelir Allah kolaylık versin “ derdi.

Zorlanınca embriyotomi yapmak gerekirse kanlı ebeler çağrılıyordu.

Hekim genelde doğum yaptırmazdı. Fakat doğum bilgisi bilmek zorundaydı. Bu bilgileri ebelere öğretmek için “ kabileye buyurasın ki “ diyerek zor durumlarda ne yapılacağı anlatılmaktaydı.

1840 yılında tıbbiyede bir meclis kuruldu. Mekteb­i tıbbiye de sınavla ebeler alınmaya başlandı.

1842 yılında 2 yıllık ebelik kursları başlatıldı. Teorik dersleri hekimler pratik bilgileri ebe hocalar vermeye başladı.

Ebe hocalar ilk zamanlarda Avrupa’dan gelmiş ve orada esaslı ebelik eğitimi görmüşlerdi. Daha sonra bu okuldan yetişmiş ebe hanımlar da öğretmenlik yapmışlardır.

1843 yılında kadınlara mahsus olmak üzere Haseki Sultan Darüşşifası açıldı. 1847 yılında Guraba Hastanesinin de Kadın Hastaları için bir bölüm açıldı.

1880 Doktor Besim Ömer Paşa’nın düzenlemeleriyle kayıt koşulları yeniden düzenlendi.

1892 ylında Besim ömer Paşa ilk doğumevini ( Viladethane) açtı.

1905 de daha gelişmiş ve büyük bir doğumevi olan Kadırga Viladethanesi açıldı.

1909 da askeri ve sivil tıbbiye de 30 yaşından küçük kadınlar ebe okuluna kaydedildi. Ancak mezunlar İstanbul dışında çalışmaya gitmediler.

1920 içtimai muavenet vekaleti (Sağlık Bakanlığı) kuruldu. İlk bakan Dr.Adnan Adıvar dı.

1920 İstanbul dışındaki yerlerin ebe ihtiyaçlarını karşılamak için Kızılay barakalarında ilkokul mezunu kızlar 2 yıl süreyle ebelik eğitimi aldılar.

1924 Şişli Çocuk Hastanesi içerisinde Ebe Öğrenim Yurdu parasız yatılı 2 yıl süreli eğitim yaptı. Mezunlar zorunlu hizmete tabii tutuldular.

1928 yılında Haydarpaşa Tıp Fakültesinde ebelik okulu ortaokul mezunu kızları ebelik eğitimi için almaya başladı.

1928 yılında 1219 sayılı TABABT­İ ŞUABATIN TARZI İCRASINA DAİR KANUN diplomasız ebelere doğum yaptırmasını yasakladı. Ebe ihtiyacı arttı.

1933 yılında Tıp Fakültesi Haydarpaşa’dan Beyazıt’a taşınınca doğum kliniği Haseki Hastanesine taşındı.Ebelik eğitimi de Haseki Hastanesinde yapılmaya başlandı.

1937 doğumevlerinin bünyesinde köy ebe okulları açıldı.

1943 köy ebelerinin çalışmalarını düzenleyen kanun çıkarıldı. Kanuna göre 6 yıl taşrada çalışan ebeler merkezlere gelebilecekti.

1953 yılında Cerrahpaşa Hastanesi içerisinde yapılmaya başlanan bina 1966 yılında bitti ve taşınıldı. (Kadın Doğum Kliniği ve Ebe Okulu)

1961­-1962 köy ebe okulları doğumevlerinin bünyesinden ayrıldı 3 yıllık düzenli eğitim veren kurumsal bilgilerin okulda alındığı uygulamaların doğumevlerinde verildiği bir eğitim sistemine geçildi.

1963 sağlık hizmetlerinin sosyalleştirilmesi hakkında kanun kabul edildi.154 sayılı yönerge sağlık hizmetlerinin sosyalleştirildiği bölgelerde hizmetin yürütülmesine ilişkin yönerge ebenin ilk defa görev analizini yaptı.

1975 ebe ­- hemşire programları hazırlandı.

1978 köy ebe okulları kapatıldı.

1978 S.M.L. ebelik bölümleri 4 yıllık olarak eğitime devam etti.

1985-­1986 Y.Ö.K. Bakanlık protokolüyle 2 yıllık Sağlık Meslek yüksek Okulları öğrenim programları uygulanmaya kondu.

1997-­98 eğitim öğretim yılında Sağlık Meslek Yüksek okulları ebelik programları 4 yıllık lisans düzeyine çıkarıldı.

2000 yılında İ.Ü. Şişli Sağlık Yüksek okulu kuruldu.


Günümüzde hala 4 yıllık ebelik bölümleri ile meslek devam etmektedir. Görev tanımı ve ebelik tanımını konu içerisindeki diğer yazılarda bulabilirsiniz.

Ebe; ebelik eğitim programına girmeye hak kazandıktan sonra, bu programı başarıyla tamamlayarak Ebelik mesleğini yerine getirmek üzere, tescili yapılan ya
da kendisine yasal olarak izin verilen kişidir.

Sağlık Bakanlığı’na göre ebe; ana­çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, doğum öncesi, doğum, sonrası hizmetleri veren,doğum yaptıran 0­6 yaş grubu çocuk beslenme ve aşıları yapan, aile planlaması, kişisel temizlik kuralları, ilk yardım, bulaşıcı ve sosyal hastalılardan korunma – savaşla ilgili konularda bireye , aileye, topluma sağlık eğitimi veren , doğum, ölüm istatistik verileri toplayan , değerlendiren kamu kuruluşları ile gerekli işbirliğini sağlayan insani ve ahlaki davranışları ile örnek, sağlık bakanlığınca tescil edilmiş bir okuldan mezun olan meslek mensubudur.

Dünya Sağlık Örgütü ebeyi; Gebelik sırasında, doğumda ve doğumdan sonra gerekli bakım ve danışmanlığı sağlamak, normal doğumları kendi sorumluluğunda yaptırmak, yenidoğanın bakımını, aile planlaması danışmanlığını yapmak üzere eğitilmiş kişi olarak tanımlar.

Uluslararası Ebeler Konfederasyonu’na (ICM) göre ebe; gebelik, doğum ve doğum sonu dönemde kadının bakımını sağlayan, gerekli tavsiyelerde bulunan, kendi sorumluluğunda doğumu gerçekleştiren, yenidoğanın bakımını sağlayan ve kadın ile işbirliği içinde çalışan, güvenilir ve sorumluluk sahibi bir profesyoneldir. 

Yine ICM ebeyi, sağlık danışmanlığı ve eğitiminde, yalnız kadın için değil toplum ve aile için de önemli bir görev alan bir sağlık personeli olarak görür. Bu görev, antenatal eğitim ve ebeveynliğe hazırlanma, cinsellik ve üreme sağlığı ve çocuk bakımını içerir.

Ebelik tarihin en eski mesleklerinden biridir. Yeni bir canlının dünyaya gelmesine yardımcı olmak, doğum ağrısı çeken bir annenin acısını dindirmek ve aileye istek ve özlemle beklenen birinin katılımını sağlamak ebelerin toplum içinde saygın bir yer edinmesine neden olmuştur.